कपालभाती प्राणायाम कोणी करू नये,तोटे जाणून घ्या
कपालभाती प्राणायाम हा एक अतिशय लोकप्रिय आणि प्रभावी योगाभ्यास आहे. हा एक श्वास घेण्याचा व्यायाम आहे जो जलद श्वास सोडणे आणि उथळ श्वास घेण्यावर भर देतो. तो पोटाची चरबी कमी करण्यासाठी, पचन सुधारण्यासाठी आणि मानसिक एकाग्रता वाढवण्यासाठी ओळखला जातो.
ALSO READ: उपवास करताना बद्धकोष्ठतेचा त्रास दूर करण्यासाठी या योगासनांचा सराव करा
तथापि, तो प्रत्येकासाठी सुरक्षित नाही. योग्य मार्गदर्शनाशिवाय किंवा चुकीच्या परिस्थितीत केल्यास त्याचे प्रतिकूल परिणाम होऊ शकतात. फायदे आणि तोटे जाणून घ्या
कपालभाती शरीराला विषारी पदार्थांपासून मुक्त करण्यास, पोटाची चरबी कमी करण्यास आणि फुफ्फुसांना बळकटी देण्यास मदत करते. ते ताण कमी करते आणि मनःशांती प्रदान करते. बद्धकोष्ठता, गॅस किंवा अपचनाचा त्रास असलेल्यांसाठी हे अत्यंत फायदेशीर आहे. नियमित सराव केल्याने त्वचेचा रंग सुधारतो आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते.
ALSO READ: अवघड योग शिकण्यापूर्वी सोप्या पद्धतीने ध्यान आणि आसने शिका
तोटे
जर चुकीच्या पद्धतीने केले तर चक्कर येणे, छातीत दुखणे, रक्तदाब वाढणे, हर्निया वाढणे आणि पोटात फुगणे होऊ शकते. यामुळे कधीकधी मायग्रेन होऊ शकते आणि डोळ्यांचा दाब वाढू शकतो. म्हणून, हे मर्यादित वेळेसाठी आणि योग्य तंत्राने केले पाहिजे.
कपालभाती कोणी करू नये?
कपालभाती प्राणायामचे अनेक फायदे आहेत, परंतु ते सर्वांसाठी योग्य नाही. हृदयरोग, उच्च रक्तदाब, हर्निया, स्ट्रोक किंवा अपस्मार असलेल्या लोकांनी ते करू नये. गर्भवती महिला आणि ज्यांची नुकतीच शस्त्रक्रिया झाली आहे त्यांनी देखील ते टाळावे. जर एखाद्याला वारंवार चक्कर येणे, डोकेदुखी किंवा मायग्रेनचा त्रास होत असेल तर हा प्राणायाम धोकादायक असू शकतो.
ALSO READ: आकाश मुद्रा योग केल्याने तुम्हाला 14 आरोग्य फायदे मिळतील
या चुका करणे टाळा
कपालभातीचा सराव करताना लोक अनेकदा जलद आणि जोरात श्वास सोडतात, ज्यामुळे पोटाच्या स्नायूंवर आणि डायाफ्रामवर दबाव वाढतो. योग शिक्षकाच्या मार्गदर्शनाशिवाय हे करणे धोकादायक ठरू शकते. जास्त वेळ सराव करणे, योग्य पवित्रा न राखणे किंवा सरावानंतर लगेचच जड जेवण खाणे ही देखील वाईट कल्पना आहे.
कधी आणि कसे करावे
कपालभाती सकाळी रिकाम्या पोटी किंवा जेवणानंतर तीन ते चार तासांनी करणे सर्वात फायदेशीर आहे. सुरुवातीला, एक किंवा दोन मिनिटांनी सुरुवात करा आणि हळूहळू पाच मिनिटांपर्यंत वाढवा. तुमचा पाठीचा कणा सरळ ठेवून आरामात बसा आणि वेगाने श्वास सोडा. फायदे मिळविण्यासाठी आणि दुष्परिणाम टाळण्यासाठी हे केवळ प्रशिक्षित योगाभ्यासकर्त्याच्या देखरेखीखालीच केले पाहिजे.
अस्वीकरण: औषध, आरोग्य टिप्स, योग, धर्म, ज्योतिष, इतिहास, पौराणिक कथा इत्यादी विषयांवर वेबदुनियावर प्रकाशित/प्रसारित होणारे व्हिडिओ, लेख आणि बातम्या केवळ तुमच्या माहितीसाठी आहेत आणि विविध स्त्रोतांकडून घेतल्या आहेत. वेबदुनिया या माहितीची सत्यता पडताळत नाही. आरोग्य किंवा ज्योतिषाशी संबंधित कोणतेही प्रयोग करण्यापूर्वी नेहमीच तज्ञांचा सल्ला घ्या. जनहित लक्षात घेऊन हा मजकूर येथे सादर केला आहे
Edited By – Priya Dixit