मधुमेहात FDC म्हणजे काय? भारतीय रुग्णांसाठी हाय CV रिस्कवर परिणामकारक!
मधुमेह (टाइप २ डायबिटीज मेलिटस – T2DM) ही आजकाल जगभरात, विशेषतः भारतात वाढती समस्या आहे. भारतीयांमध्ये मधुमेहाची प्रचंड वाढ होत असून, त्यासोबतच कार्डियोव्हस्कुलर (हृदयविकार) जोखीम (High CV Risk) देखील वाढते. याच पार्श्वभूमीवर FDC (Fixed-Dose Combination) हे औषधांचे एक महत्वाचे रूप आहे, जे मधुमेहाच्या व्यवस्थापनात सोयीचे आणि प्रभावी ठरते.
FDC म्हणजे काय? मधुमेहातील भूमिका
FDC म्हणजे फिक्स्ड-डोस कॉम्बिनेशन (Fixed-Dose Combination). हे एकच गोळी किंवा औषधात दोन किंवा अधिक सक्रिय घटक एकत्रित केलेले असते, ज्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यासाठी एकाच वेळी एकापेक्षा जास्त औषधे घेण्याची गरज भासत नाही.
FDC चे फायदे:
एकच गोळी घेणे सोपे असते, ज्यामुळे औषधांचे अनुपालन सुधारते. अभ्यास दाखवतात की, FDC मुळे २६% ने औषध विसरण्याची शक्यता कमी होते. एकाच गोळीमुळे रक्तातील साखर (HbA1c) वेगाने आणि स्थिरपणे कमी होते. एकत्रित डोसमुळे वैयक्तिक औषधांच्या उच्च डोसमुळे होणारे दुष्परिणाम कमी होतात, जसे पोटाचे विकार किंवा हायपोग्लायसेमिया.
भारतात, FDC ची लोकप्रियता वाढत आहे कारण येथे बहुतेक रुग्ण मेटफॉर्मिन मोनोथेरपीवर नियंत्रण मिळवू शकत नाहीत. एका अभ्यासानुसार, ५८% भारतीय रुग्ण FDC ला प्राधान्य देतात.
भारतीय रुग्णांसाठी हाय CV रिस्कवर FDC ची प्रभावकारकता
भारतीय मधुमेहींमध्ये हृदयविकाराचा धोका जास्त असतो, कारण येथे मधुमेह लवकर लागतो (३०-४० वर्षे वयात), इन्सुलिन प्रतिकार जास्त असतो आणि हायपरटेन्शन, डिस्लिपिडेमिया सारख्या साथरोग सामान्य आहेत. IDF नुसार, भारतात ७७ दशलक्ष मधुमेही आहेत आणि त्यापैकी ५०% पेक्षा जास्त CV रिस्क असतात. येथे FDC CV रिस्क कमी करण्यात प्रभावी ठरते.
भारतीयांसाठी का प्रभावी ?
एक्स्ट्रा-ग्लायसेमिक फायदे म्हणजे SGLT2i मुळे मूत्रमार्गी संसर्ग कमी (FDC मुळे ८५% डॉक्टरांचे मत), रक्तदाब आणि वजन नियंत्रण.
भारतात जेनेरिक FDC उपलब्ध, ज्यामुळे अनुपालन वाढते आणि CV इव्हेंट्स (जसे हार्ट अटॅक) २०-३०% ने खर्च कमी होऊ शकतात.
सावधगिरी आणि शिफारसी
FDC सुरू करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्या, कारण किडनी किंवा लिव्हर समस्या असल्यास डोस बदलावा लागतो. नियमित HbA1c चेकअप (३-६ महिन्यांत एकदा) आणि जीवनशैली बदल (आहार, व्यायाम) आवश्यक आहेत.
FDC ने मधुमेह व्यवस्थापन सोपे आणि CV रिस्क कमी होऊ शकते, विशेषतः भारतीयांसाठी जेथे हा धोका जास्त आहे. लवकर निदान आणि उपचाराने निरोगी आयुष्य मिळू शकते. तुमच्या डॉक्टरांशी चर्चा करा!
तथापि, भारत सरकारने अलिकडच्या वर्षांत अनेक एफडीसींवर बंदी घातली आहे. ऑगस्ट २०२४ मध्ये, सरकारने वेदनाशामक, मल्टीव्हिटॅमिन आणि अँटीबायोटिक्ससह १५६ एफडीसींवर बंदी घातली. या औषधांवर बंदी घालण्याचे कारण असे होते की त्यांना कोणताही वैज्ञानिक आधार नव्हता आणि ते रुग्णांसाठी हानिकारक ठरू शकतात.
अस्वीकारण: हा लेख सामान्य माहितीवर आधारित आहे. वेबदुनिया याची पुष्टी करत नाही.