महात्मा ज्योतिबा फुले यांचे विचार

शिक्षण ही स्त्री आणि पुरुष दोघांची प्राथमिक गरज आहे. जातिभेद ही अमानवी प्रथा आहे. जातीवाद दूर करणे ही आपली सामाजिक जबाबदारी आहे. समाजाच्या प्रगतीसाठी महिलांना शिक्षित करणे महत्त्वाचे आहे.

महात्मा ज्योतिबा फुले यांचे विचार

शिक्षण ही स्त्री आणि पुरुष दोघांची प्राथमिक गरज आहे.

 

जातिभेद ही अमानवी प्रथा आहे.

ALSO READ: महात्मा जोतिबा फुले: जेव्हा मारायला आलेले मारेकरी जवळचे सहयोगी बनले

जातीवाद दूर करणे ही आपली सामाजिक जबाबदारी आहे.

 

समाजाच्या प्रगतीसाठी महिलांना शिक्षित करणे महत्त्वाचे आहे.

 

सद्भावना आणि सहानुभूती हा मानवी जीवनाचा आधार आहे.

 

सर्व मानव समान आहेत, जातीच्या आधारावर भेदभाव करू नये.

 

चांगले काम करण्यासाठी कधीही चुकीच्या पद्धतींचा अवलंब करू नये.

 

तुमच्या संघर्षात सामील झालेल्यांची जात विचारू नका.
 

मानवाचा एकच धर्म असावा सत्याने वर्तवा. 

ALSO READ: डॉ.आंबेडकरांनी महात्मा ज्योतिबा फुले यांना आपले गुरू का मानले?

धर्माचा उद्देश केवळ आध्यात्मिक विकास नसून मानवतेची सेवा करणे हा आहे.
 

विद्या बिना गई मति, मति बिना गई गति, गति बन गई नीति, नीति बन गया वित्त, विहीन चरमराए शूद्र. 
 

एकच देव आहे आणि तो सर्वांचा निर्माता आहे.
 

देव एक आहे आणि सर्व मानव त्याची मुले आहेत.
 

देव आणि भक्त यांच्यात मध्यस्थीची गरज नाही.
 

स्त्री-पुरुष समान आहेत.

ALSO READ: महात्मा जोतीराव फुलेंचा शिवाजी महाराजांवरील पोवाडा

सर्व धर्मांचा आदर केला पाहिजे.
 

सर्व प्राणिमात्रांप्रती दया आणि करुणा असावी.
 

सामाजिक न्याय आणि समतेसाठी आपण लढले पाहिजे.
 

स्वार्थ विविध रूपे घेते. कधी जातीचा, कधी धर्माचा.
 

शिक्षणानेच व्यक्ती आणि समाजाची उन्नती होऊ शकते.
 

खरे शिक्षण हे इतरांना सशक्त बनविण्याचे आणि जगापेक्षा थोडे चांगले जग सोडून जाण्याचे प्रतीक आहे.
 

शिक्षणाशिवाय शहाणपण नष्ट होते, शहाणपणाशिवाय नैतिकता नष्ट होते, नैतिकतेशिवाय विकास नष्ट होतो, संपत्तीशिवाय शूद्रांचा नाश होतो. शिक्षण महत्त्वाचे आहे.
 

ज्ञानाशिवाय कोणतीही व्यक्ती पूर्ण होऊ शकत नाही.
 

विनाकारण ज्ञान गेले, नीतीशिवाय नीती गेली, नीतीशिवाय गती गेली, गतीशिवाय वित्त गेले, वित्तविना संपत्ती गेली, एका अज्ञानाने इतके दुष्कृत्य केले आहे.
 

अशिक्षित आणि अशिक्षित जनतेची दिशाभूल करून त्यांना स्वतःचे भवितव्य घडवायचे आहे आणि ते ते प्राचीन काळापासून करत आले आहेत. त्यामुळे तुम्ही शिक्षणापासून वंचित आहात.
 

जर कोणी तुम्हाला कोणत्याही प्रकारचे समर्थन देत असेल तर त्याच्याकडे कधीही पाठ फिरवू नका.
 

देव एक आहे आणि तो आपल्या सर्वांचा निर्माता आहे हे कधीही विसरू नका.
 

जात किंवा लिंगाच्या आधारावर कोणाशी तरी भेदभाव करणे हे पाप आहे.
 

जर एखाद्याने कोणत्याही प्रकारची मदत केली तर त्याच्याकडे पाठ फिरवू नका.
 

जगाचा निर्माता विशिष्ट दगड किंवा विशिष्ट जागेपुरता मर्यादित कसा असू शकतो?

ALSO READ: सावित्रीबाई फुले यांनी जोतिबांना लिहिलेली दुर्मीळ पत्रं

समाजातील खालच्या वर्गाची बुद्धी, नैतिकता, प्रगती आणि समृद्धी शिक्षित झाल्याशिवाय होणार नाही.
 

जोपर्यंत खाण्यापिण्याच्या सवयी आणि वैवाहिक संबंधांमध्ये जातिभेद चालू आहेत तोपर्यंत भारतात राष्ट्रवादाची भावना विकसित होणे शक्य नाही.
 

स्वातंत्र्य, समता, मानवता, आर्थिक न्याय, शोषणरहित मूल्ये आणि बंधुता यावर आधारित समाजव्यवस्था उभी करायची असेल, तर विषमता, शोषक समाज समूळ उखडून टाकावा लागेल.

ALSO READ: Savitribai Phule Jayanti भारताच्या पहिल्या महिला शिक्षिका सावित्रीबाई फुले यांचे महत्त्वाचे कार्य

पृथ्वीवरील सर्व प्राण्यांमध्ये मानव श्रेष्ठ आहे आणि सर्व मानवांमध्ये नारी श्रेष्ठ आहे. स्त्री आणि पुरुष जन्मापासून स्वतंत्र असतात. त्यामुळे दोघांनाही सर्व अधिकार समानतेने उपभोगण्याची संधी दिली पाहिजे.