आपण शिंकतो तेव्हा आपले हृदय खरोखरच थांबते का?

आपण शिंकतो तेव्हा आपले हृदय खरोखरच थांबते का?

Does sneezing stops heartbeat: शिंक येणे ही आपल्या शरीरात एक सामान्य प्रक्रिया आहे, परंतु ती अनेक मिथके आणि प्रश्नांनी वेढलेली आहे. सर्वात लोकप्रिय आणि काहीसे भयावह प्रश्नांपैकी एक म्हणजे: शिंकताना आपले हृदय थांबते का? बरेच लोक असा विश्वास करतात की आपण शिंकतो तेव्हा आपले हृदय थांबते आणि म्हणूनच परदेशातील लोक शिंकल्यानंतर ब्लेस यू” असे म्हणतात. पण हे खरोखर खरे आहे का? आपले हृदय खरोखर त्या क्षणासाठी थांबते का? या लेखात, आपण वैज्ञानिक तथ्ये, वैद्यकीय संशोधन आणि शरीराच्या यंत्रणेच्या आधारे या प्रश्नाचे सखोल परीक्षण करू.

ALSO READ: दीर्घायुष्य आणि निरोगी हृदयासाठी दररोज हे ड्रायफ्रूट खा, फायदे जाणून घ्या

शिंकणे म्हणजे काय आणि ते का होते?

शिंकणे ही प्रत्यक्षात एक प्रतिक्षेप क्रिया आहे जी धूळ, धूर, परागकण किंवा ऍलर्जीन सारखी परदेशी पदार्थ आपल्या नाकात प्रवेश करते तेव्हा होते. या ऍलर्जीपासून स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी, शरीर अचानक नाकातून हवा बाहेर काढते, ज्याला आपण शिंक म्हणतो. ही प्रक्रिया नाक, घसा, छाती आणि फुफ्फुसांच्या समन्वयाद्वारे होते. शिंकणे ही केवळ एक संरक्षण यंत्रणा नाही तर ती तुमची श्वसनसंस्था सक्रिय आणि सतर्क असल्याचे देखील दर्शवते.

तर, शिंकताना तुमचे हृदयाचे ठोके थांबतात का?

हा प्रश्न वैद्यकीय शास्त्रात खूप चर्चेचा विषय आहे. पण उत्तर थोडे गुंतागुंतीचे आहे. हृदयाचे ठोके पूर्णपणे थांबत नाहीत, परंतु शिंकताना हृदयाच्या लयीत क्षणिक बदल होतो.

ALSO READ: Heart attack symptoms: रात्री हृदयविकाराचा धोका कधी जास्त असतो? कारणे जाणून घ्या

जेव्हा तुम्ही शिंकणार असता तेव्हा तुमच्या छातीत अचानक दाब (इंट्राथोरॅसिक प्रेशर) निर्माण होतो. हा दाब रक्ताभिसरणावर आणि व्हॅगस नर्व्हवर काही सेकंदांसाठी परिणाम करतो, ज्यामुळे तुमचे हृदय गती मंदावते किंवा क्षणिक अनियमित होते. म्हणूनच तुम्हाला असे वाटू शकते की तुमचे हृदय क्षणभर थांबले आहे, जेव्हा प्रत्यक्षात ते थोडेसे मंदावले आहे.

शिंकणे हृदयावर कसा परिणाम करते?

व्हॅगस नर्व्हचा परिणाम:

शिंकताना छातीत निर्माण होणारा तीव्र दाब आपल्या शरीरातील एक प्रमुख मज्जातंतू व्हॅगस नर्व्हवर परिणाम करतो. ही मज्जातंतू हृदयाचे ठोके नियंत्रित करते. शिंकण्याची प्रतिक्रिया या मज्जातंतूला उत्तेजित करू शकते, ज्यामुळे हृदय गती थोडीशी मंदावते.

ALSO READ: हृदय निरोगी ठेवण्यासाठी हे जीवनसत्त्वे आवश्यक आहेत, जाणून घ्या

रक्तप्रवाहात बदल:

शिंकताना, रक्तप्रवाहाचे स्वरूप क्षणार्धात बदलते. हा बदल काही सेकंदांसाठी हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी लयीवर परिणाम करू शकतो, परंतु ही एक सामान्य प्रक्रिया आहे.

आपले फुफ्फुसे, छाती आणि हृदय एक प्रणाली म्हणून काम करतात. शिंकण्यामुळे या समन्वयात थोडासा व्यत्यय येतो, ज्यामुळे आपल्याला असे वाटते की हृदयाचे ठोके थांबले आहेत, परंतु ही केवळ एक अनुभवलेली स्थिती आहे, प्रत्यक्ष व्यत्यय नाही.

शिंकताना श्वास थांबतो का?

होय, शिंकण्यापूर्वी आपले शरीर नैसर्गिकरित्या आपला श्वास रोखून ठेवते, ज्यामुळे छातीत दाब निर्माण होतो आणि शिंक अधिक प्रभावी होते. म्हणूनच शिंकताना आपले डोळे बंद होतात, आपला श्वास काही क्षणांसाठी थांबतो आणि आपले शरीर पूर्ण रिफ्लेक्स मोडमध्ये जाते.

हे सर्व एका सेकंदापेक्षा कमी काळासाठी घडते आणि शरीर लगेच सामान्य होते. निरोगी लोकांसाठी ही एक पूर्णपणे सुरक्षित प्रक्रिया आहे.

शिंका येणे हृदयरोग्यांना धोका निर्माण करते का?

सामान्य शिंकण्यामुळे कोणताही मोठा धोका निर्माण होत नसला तरी, गंभीर हृदयरोग, उच्च रक्तदाब किंवा अतालता (अनियमित हृदयाचे ठोके) यासारख्या काही विशिष्ट आजार असलेल्या लोकांना वारंवार शिंकण्यामुळे सौम्य अस्वस्थता येऊ शकते. कारण वाढलेला दाब हृदयाच्या विद्युत प्रणालीवर परिणाम करू शकतो.

तथापि, वैद्यकीय संशोधनानुसार, फक्त शिंकण्यामुळे हृदयविकाराचा झटका किंवा हृदयविकाराचा झटका येत नाही. जर एखाद्याला चक्कर येणे, छातीत दुखणे किंवा शिंकताना बेहोशी जाणवत असेल, तर ते दुसऱ्या अंतर्निहित स्थितीचे लक्षण असू शकते आणि डॉक्टरांचा सल्ला घेणे महत्वाचे आहे.

“ब्लेस यू असे का म्हणावे?

या विषयाबद्दल एक मनोरंजक ऐतिहासिक तथ्य अशी आहे की प्राचीन काळी असे मानले जात होते की शिंकताना आत्मा शरीर सोडतो आणि “तुम्हाला आशीर्वाद द्या” असे म्हणल्याने आत्म्याचे रक्षण होते. काही समजुतींनुसार, प्लेगसारख्या आजारांनी ग्रस्त लोक शिंकत असताना, “तुम्हाला आशीर्वाद द्या” असे म्हणणे शुभ मानले जात असे. प्रत्यक्षात, याचा हृदय गतीशी थेट संबंध नाही, परंतु ही परंपरा आजही लोकांमध्ये सुसंवादाचे प्रतीक बनली आहे.

अस्वीकरण: आरोग्य, सौंदर्य काळजी, आयुर्वेद, योग, धर्म, ज्योतिष, वास्तु, इतिहास, पौराणिक कथा इत्यादी विषयांवर वेबदुनियावर प्रकाशित/प्रसारित केलेले व्हिडिओ, लेख आणि बातम्या केवळ तुमच्या माहितीसाठी आहेत, सार्वजनिक हित लक्षात घेऊन. वेबदुनिया या बाबींची सत्यता पडताळून पाहत नाही. कोणताही उपाय वापरण्यापूर्वी, तज्ञांचा सल्ला नक्कीच घ्या.

Edited By – Priya Dixit