नाडी शोधन प्राणायामचे फायदे जाणून घ्या
नाडी शोधन प्राणायाम हा सर्वात सोपा आणि प्रभावी तंत्रांपैकी एक मानला जातो. हा प्राणायाम केवळ श्वास संतुलित करत नाही तर मन आणि मेंदूला देखील फायदा देतो.
निरोगी शरीरासाठी, योगासनासह प्राणायाम अत्यंत महत्वाचे आहे. शरीर आणि मनाच्या शुद्धीकरणासाठी योग आणि प्राणायाम हा एक चांगला पर्याय आहे. निरोगी व्यक्तीसाठी ज्याप्रमाणे संतुलित आहार आवश्यक आहे, त्याचप्रमाणे नियमितपणे योग आणि प्राणायाम करणे देखील तितकेच महत्वाचे आहे. यापैकी, नाडी शोधन प्राणायाम हा सर्वात सोपा आणि प्रभावी तंत्रांपैकी एक मानला जातो. हा प्राणायाम केवळ श्वास संतुलित करत नाही तर मन आणि मेंदूसाठी देखील फायदेशीर आहे.
ALSO READ: हिवाळ्यात हे आसन अनेक समस्या दूर करते, कसे करायचे जाणून घ्या
सर्व वयोगटातील लोकांच्या आरोग्यासाठी वरदान
हे नाडी शोधन प्राणायाम प्रत्येकाच्या आरोग्यासाठी वरदान मानले जाते. असे म्हटले जाते की हे आसन नियमितपणे केल्याने मनाला शांती मिळते, शांतीची भावना येते आणि एकाग्रता वाढते. मोरारजी देसाई राष्ट्रीय योग संस्थेने हे नाडी शोधन प्राणायाम कसे करायचे ते स्पष्ट केले आहे.
ALSO READ: हिवाळ्यात श्वसनसंस्था मजबूत करण्यासाठी हे योगासन करा
नाडीशोधन प्राणायाम कसा करायचा ते शिका
तुम्ही येथे नाडी शोधन प्राणायाम करू शकता. सरावासाठी, सुखासन, पद्मासन किंवा खुर्चीवर बसा, तुमचा पाठीचा कणा सरळ ठेवा. उजव्या हाताच्या अंगठ्याने उजवी नाकपुडी बंद करा आणि डाव्या नाकपुडीतून हळूहळू आणि खोलवर श्वास घ्या. नंतर उजव्या हाताच्या अंगठ्याने आणि करंगळीने डावी नाकपुडी बंद करा आणि उजव्या नाकपुडीतून श्वास सोडा. नंतर उजव्या नाकपुडीतून श्वास घ्या आणि डाव्या नाकपुडीतून श्वास सोडा. हा क्रम पुन्हा करा. एक चक्र पूर्ण केल्यानंतर, दोन्ही नाकपुड्यांमधून सामान्यपणे श्वास घ्या. सुरुवातीला, हा सराव 5 ते 10 मिनिटे आणि हळूहळू करावा. सकाळी रिकाम्या पोटी हा सराव करणे चांगले मानले जाते.
ALSO READ: विश्रामासनाचे फायदे जाणून घ्या
फायदे
हे तुम्हाला ताण कमी करण्यास मदत करते आणि चिंता पातळी देखील जलद कमी करते.
हे आसन नियमितपणे केल्याने खोकला आणि श्वसनाच्या समस्यांपासून आराम मिळतो.
हे इडा, पिंगला आणि सुषुम्ना नाडी शुद्ध करते आणि शरीरातील महत्वाची ऊर्जा संतुलित करते, ज्यामुळे मानसिक स्थिरता आणि ध्यानाची शक्ती वाढते.
जर तुम्ही नियमितपणे याचा सराव केला तर झोपेची गुणवत्ता सुधारते आणि तुम्ही दिवसभर ताजेतवाने राहता.
खबरदारी
या पद्धतीने नाडी शोधन प्राणायाम करणे आवश्यक असले तरी, काही खबरदारी देखील आवश्यक आहे. कधीही जबरदस्तीने हा प्राणायाम करू नका. श्वास घेणे आणि सोडणे पूर्णपणे सुरळीत आणि नैसर्गिक असावे. उच्च रक्तदाब, हृदयरोग किंवा गंभीर नाकाचा त्रास असलेल्या व्यक्तींनी योग प्रशिक्षकाचा सल्ला घ्यावा.
अस्वीकरण (Disclaimer) : या लेखात दिलेली माहिती आणि उपाय सामान्य माहितीवर आधारित आहे. या माहितीची पूर्णता, विश्वासार्हता आणि अचूकता याबाबत वेबदुनिया कोणतीही हमी देत नाही. अधिक माहितीसाठी संबंधित तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.
Edited By – Priya Dixit