राजकीय मंचावर नवी पिढी

राजकीय मंचावर नवी पिढी

दिगंबर दराडे

महाराष्ट्र विधानसभेच्या गेल्या निवडणुकीत तरुण नेत्यांची एक संपूर्ण फौज पुढे आली. या निवडणुकीपासून अनेक तरुण नेत्यांनी आपल्या राजकीय कारकीर्दीला सुरुवात केली आहे. महाराष्ट्रातील राजकीय घराण्यातील अनेक ज्येष्ठ नेते आता निवृत्तीच्या उंबरठ्यावर आहेत आणि त्यांची जागा नवीन पिढी घेत आहे. कोणत्याही राजकीय घराण्याची पार्श्वभूमी नसलेले तरुण नेते अगदी नगण्य संख्येने आहेत.
2019 च्या विधानसभा निवडणुकीत अनेक जागांवर तरुण उमेदवारांनी आपले नशीब आजमावले. तगडे आव्हानही दिले. निवडणुकीच्या रिंगणात उतरलेल्या युवा नेत्यांमध्ये शिवसेनेचे आदित्य ठाकरे यांची सर्वाधिक चर्चा झाली. निवडणूक लढवणारे आदित्य हे ठाकरे कुटुंबातील पहिले होते. वरळी विधानसभा मतदार संघातून निवडणूक लढवणार्‍या आदित्य यांच्यासमोर कोणतेही मजबूत आव्हान नव्हते. अगदी त्यांचे काका राज ठाकरे यांचा पक्ष मनसेनेही आदित्य यांच्या विरोधात उमेदवार दिला नाही.
मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे वडील असलेले डॉ. श्रीकांत शिंदे यांना कल्याण लोकसभा जागेवर भाजपशी संघर्ष होईपर्यंत राजकारणात येण्याची इच्छा नव्हती. ठाणे जिल्हा शिवसेना प्रमुख असलेले एकनाथ शिंदे यांनी कल्याण मतदारसंघ जिंकण्याचे आव्हान स्वीकारले आणि 2014 मध्ये श्रीकांत यांना पक्षाचे उमेदवार म्हणून उभे केले. वडिलांनी शिवसेना पक्षप्रमुख उद्धव ठाकरे यांच्याविरुद्ध बंड करेपर्यंत श्रीकांत स्वतःला खासदार म्हणून चर्चेत ठेवत होते. सेनेच्या अंतर्गत सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, सत्तापालटाची योजना आखण्यात आली आणि अमलात आणण्यात श्रीकांत यांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली. शिंदे मुख्यमंत्री झाल्यानंतर आणि वास्तविक शिवसेनेवरही ताबा मिळवल्यानंतर श्रीकांत त्यांच्या गोटामध्ये निर्विवाद क्रमांक दोन बनले आहेत. मुंबईत पक्ष बांधणी आणि नागरी निवडणुकांची तयारी यासह अनेक जबाबदार्‍या ते सांभाळतात. अजित पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेस शिवसेना-भाजप युतीमध्ये सामील झाल्याने श्रीकांत यांना आव्हान पेलावे लागणार आहे.
ज्या दिवशी अजित पवार आणि इतर आठ जणांनी महाराष्ट्र मंत्रिमंडळात मंत्रिपदाची शपथ घेतली, त्या दिवशी शिरूरचे राष्ट्रवादीचे (शरद पवार) खासदार अमोल कोल्हे समारंभाला उपस्थित होते. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे, काही तासांतच ते शरद पवार यांच्या गटाकडे वळले. पुतण्या-काकाच्या लढाईत डॉक्टर-अभिनेता-राजकारणी ही कहाणी त्यांच्या राजकारणातील उदयाप्रमाणेच उत्सुकतेची आहे. 2014 मध्ये शिवसेनेतून राजकीय कारकीर्द सुरू केल्यानंतर, डॉ. कोल्हे यांनी पाच वर्षांतच राष्ट्रवादीत प्रवेश केला आणि 2019 ची लोकसभा निवडणूक शिरूरमधून अजित पवार यांच्या बाजूने लढवली. टीव्ही मालिकेतील छत्रपती संभाजी महाराजांच्या भूमिकेमुळे लोकप्रियतेच्या शिखरावर असलेल्या डॉ. कोल्हे यांनी नाट्यमय विजय मिळवला आणि तीन वेळा शिवसेनेचे खासदार असलेल्या शिवाजीराव आढळराव पाटील यांचा पराभव केला. या विजयामुळे ते केवळ खासदार झाले नाहीत, तर त्यानंतरच्या विधानसभा निवडणुकीत स्टार प्रचारकही बनले. त्यांच्या जाहीर सभांना गर्दी होते. पुढच्या पाच वर्षांत कोल्हे राष्ट्रवादीतच राहिले. आज त्यांच्या घड्याळ या चिन्हावर आढळराव पाटील राष्ट्रवादी काँग्रेस पार्टीचे उमेदवार म्हणून उभे असून, डॉ. कोल्हे शरदचंद्र पवार राष्ट्रवादी गटाच्या तुतारी चिन्हावर निवडणूक लढवणार आहेत.
डॉ. सुजय विखे-पाटील यांचा नगर येथून लोकसभा लढवण्याचा इतका निर्धार होता की, त्यांनी वडिलांना, राधाकृष्ण विखे-पाटील यांना काँग्रेस सोडून भाजपमध्ये जाण्यास भाग पाडले. न्यूरोसर्जन असलेल्या डॉ. सुजय विखे-पाटील यांनी 17 व्या लोकसभेत प्रवेश केला. सुजय अहमदनगरमधून काँग्रेसच्या तिकिटावर लोकसभा निवडणूक लढविण्यावर ठाम होते. जागा वाटपात ही जागा राष्ट्रवादीकडे होती. विधानसभेतील तत्कालीन विरोधी पक्षनेते असलेल्या सुजयच्या वडिलांनी, राधाकृष्ण विखे-पाटील यांनी जागेच्या अदलाबदलीसाठी शरद पवार यांना विनंती केली, ती नाकारण्यात आली. यामुळे 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीपूर्वी सुजय भाजपमध्ये सामील झाले. केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांच्याशी त्यांचे चांगले संबंध आहेत.
सोलापूर शहरातून तीन वेळा आमदार राहिलेल्या प्रणिती शिंदे यांनी 2009 मधील पहिली विधानसभा निवडणूक जिंकली. वडील सुशीलकुमार शिंदे यांच्याविषयीची सद्भावना आणि निवडणूक व्यवस्थापन कौशल्याने त्या मतदार संघातील मतदारांशी जोडलेल्या आहेत. प्रणिती यांनी 2004 मध्ये सोलापूर लोकसभा मतदार संघातील उमेदवार असलेल्या आपल्या आईला, उज्ज्वला शिंदे यांना मदत करत राजकीय प्रवास सुरू केला. नंतर 2004 च्या विधानसभा निवडणुकीच्या प्रचारात वडिलांना मदत केली. वडील केंद्रीय मंत्री म्हणून राष्ट्रीय राजकारणात आल्यावर, त्यांनी नव्याने तयार झालेल्या सोलापूर शहर मध्य मतदार संघातून निवडणूक लढवली आणि पहिल्यांदाच विधानसभेत प्रवेश केला.
शरद पवार कुटुंबातील तिसर्‍या पिढीतील प्रतिनिधी रोहित पवार. त्यांनी कर्जत जामखेडमधून निवडणूक लढवून तत्कालीन कॅबिनेट मंत्री राम शिंदे यांचा पराभव केला. रोहित हे त्यांचे आजोबा अप्पासाहेब पवार यांनी स्थापन केलेल्या बारामती अ‍ॅग्रोचे सीईओ होते. 2017 पर्यंत ते पुणे जिल्ह्यातील जिल्हा परिषद निवडणूक लढवून राजकीय मैदानात उतरले. दोन वर्षे झेडपी सदस्य म्हणून काम केल्यानंतर, 2019 मध्ये त्यांनी अहमदनगरमधील कर्जत-जामखेड मतदार संघातून बारामतीच्या बाहेर विधानसभा निवडणूक लढवली. रोहित राजकारणातील पवार कुटुंबातील चौथ्या पिढीतील सदस्य आहेत. पवारांचे पुतणे अजित पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेसमध्ये फूट पडल्यानंतर रोहित पक्षात मोठी भूमिका बजावत आहेत. विभाजनानंतर पवार गटाच्या डॅमेज कंट्रोल ऑपरेशनमध्ये त्यांचा सहभाग होता.
राष्ट्रवादी काँग्रेस महाविकास आघाडी, ‘मविआ’ सरकारचा भाग झाल्यामुळे पहिल्यांदा आमदार आदिती तटकरे यांना मंत्री करण्यात आले. राष्ट्रवादीचे अध्यक्ष शरद पवार यांच्या विरोधात अजित पवार यांच्या नेतृत्वाखाली झालेल्या बंडात त्या सामील झाल्या आणि अजित पवार आणि छगन भुजबळ यांच्यासारख्या दिग्गजांसह कॅबिनेट मंत्री म्हणून त्यांचा समावेश झाला. मुख्यमंत्री शिंदे यांच्या नेतृत्वाखालील मंत्रिमंडळातील त्या एकमेव महिला मंत्री आहेत. जळगावच्या मुक्ताईनगर मतदार संघातील एकनाथ खडसे यांची कन्या रोहिणी खडसे-खेवलकर, महाराष्ट्र विधानसभेचे ज्येष्ठ आमदार असलेले शेतकरी कामगार पक्षाचे आमदार गणपतराव देशमुख यांचा नातू अनिकेत देशमुख, कोल्हापूर दक्षिण विधानसभेच्या जागेवर डॉ. डी. वाय. पाटील यांचे नातू ऋतुराज पाटील आदी तरुण राजकीय नेते अलीकडे राजकारणात उदयास आले आहेत.
अजित पवार यांचे दोन पुतणे रोहित पवार आणि युगेंद्र पवार राजकारणात सक्रिय झाले आहेत. याचबरोबर हर्षवर्धन पाटील यांची कन्या अंकिता पाटील यांनी जिल्हा परिषद लढवली आहे. गोपीनाथ मुंडे यांच्या तिसर्‍या कन्या यशश्री मुंडे आणि माजी मंत्री दत्तात्रय भरणे यांचे चिरंजीव श्रीराज भरणे हे देखील राजकीयदृष्ट्या सक्रिय होत असल्याचे चित्र पाहायला मिळत आहे.
महाराष्ट्र विधानसभेचे दोन तरुण आमदार नितीश राणे आणि प्रणिती शिंदे, भोकरदन मतदार संघाचे आमदार संतोष दानवे-पाटील, नगरचे संग्राम जगताप, बीडचे संदीप क्षीरसागर, शिवाजीनगरमधील सिद्धार्थ शिराळे, दीपाली सय्यद, रायगडच्या अदिती तटकरे, साकोलीचे परिणय फुके यांच्यासह सुमारे दीड डझन तरुण उमेदवारांनी गेल्या विधानसभा निवडणुकीत विधानसभेत जाण्यासाठी उमेदवारी मागितली होती. हे सर्व युवा नेते आणि आणखी काही नवीन चेहरे आपापल्या मतदार संघात आपली प्रतिमा उज्ज्वल भविष्यासाठी कशी भक्कम होईल, यादृष्टीने प्रयत्न करताना दिसतात.
Latest Marathi News राजकीय मंचावर नवी पिढी Brought to You By : Bharat Live News Media.